Σαμπάνια, πιθανότατα να γνωρίζετε ότι τα τρία βασικά είδη σταφυλιών που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή σαμπάνιας είναι το Chardonnay, καθώς και το Pinot Noir και το Pinot Meunier. Οι δύο μοναδικές ποικιλίες κόκκινων σταφυλιών που μπορούν να εντοπιστούν στην περιοχή “καταγωγής” τους, τη Βουργουνδία.
Συνολικά, αυτές οι τρείς ποικιλίες αντιπροσωπεύουν, περίπου το 99%, των καλλιεργειών στην περιοχή της κεντρικής Γαλλίας. Γνωρίζατε όμως, ότι στην πραγματικότητα υπάρχουν επτά συνολικά ποικιλίες σταφυλιών, από τα οποία μπορεί να παραχθεί μια σαμπάνια;
Οι άλλες τέσσερις αναφορικά είναι τα σταφύλια Pinot Gris, Pinot Blanc, Petit Meslier και Arbane. Όλες τους λευκές ποικιλίες αφρωδών οίνων, που αποτελούν ένα πολύ μικρό ποσοστό των καλλιεργειών για την κάθε ποικιλία, της τάξεως του 3,3%. Πάμε όμως να δούμε αναλυτικά το κάθε είδος σταφυλιού:
Chardonnay στη Παραγωγή Σαμπάνιας
Με την ποσότητα των Blanc de Blancs σαμπανιών που μπορούν να εντοπιστούν οπουδήποτε, από τις κάβες ποτών μέχρι τα μενού των εστιατορίων, πολλοί θα υποθέσουν πως η ποικιλία των σταφυλιών Chardonnay παρουσιάζει μια ευρεία καλλιέργεια και παραγωγή. Στην πραγματικότητα όμως είναι μια ποικιλία σταφυλιού που καλλιεργείται σε μικρό ποσοστό, σε σύγκριση με τις άλλες δύο βασικές ποικιλίες Pinot Noir και Pinot Meunier. Οι σαμπάνιες που παράγονται από τα σταφύλια Chardonnay, καταλαμβάνουν ένα ποσοστό λιγότερο του 5% της συνολικής παραγωγής στα αφρώδη κρασιά.
Χάρης στο ήπιο προφίλ της γεύσης του, το σταφύλι Chardonnay μπορεί να επηρεαστεί και να επεξεργαστεί πιο εύκολα από άλλα σταφύλια κατά τη διάρκεια της οινοποίησής του. Η συμπερίληψή του κατά την παραγωγική διαδικασία μια σαμπάνιας, μπορεί να προσθέσει οξύτητα και φρεσκάδα στο τελικό αποτέλεσμα, συμβάλλοντας στην τελική δομή του οίνου.
Pinot Noir
To Pinot Noir είναι και αυτό ένα από τα βασικά μείγματα στην παραγωγή σαμπάνιας και αποτελεί την πιο καλλιεργήσιμη ποικιλία στην περιοχή της Βουργουνδίας, με 32.000 στρέμματα αμπελιών. Όπως αναφέραμε, είναι ένα από τα δύο επιτρεπόμενα κόκκινα είδη σταφυλιών στην περιοχή, μαζί με το Pinot Meunier. Τα σταφύλια του είναι υπεύθυνα για τις σαμπάνιες Blanc de Noirs ή για την παραγωγή λευκών κρασιών.
Το Pinot Noir, συχνά περιγράφεται ως ένα ντελικάτο και ήπιο συστατικό στους αφρώδεις οίνους, το οποίο προσθέτει το λεγόμενο “σώμα” στα κρασιά και κατακλύζει το στόμα με μια λεπτή γεύση και υφή. Προσθέτει επίσης και υπέροχα αρωματικά στοιχεία στο μείγμα του κρασιού.
Pinot Meunier
Αν και ιστορικά αποτελούσε ένα μείγμα διαφορετικών σταφυλιών, η ποικιλία Pinot Meunier έχει γίνει αρκετά διάσημη τα τελευταία χρόνια. Η παραγωγή σαμπάνιας από 100% σταφύλι Pinot Meunier, γίνονται ολοένα και πιο δημοφιλείς. Το είδος του συγκεκριμένου σταφυλιού, φέρνει στο προσκήνιο αυτή τη πολυπόθητη γεύση των κόκκινων μούρων, αλλά εξισορροπεί τις γεύσεις στο συνολικό μείγμα, όπως στη σαμπάνια G.H Mumm Demi-sec. Περίπου 26.000 στρέμματα Meunier είναι φυτευμένα στη περιοχή της κεντρικής Γαλλίας.
Pinot Blanc
To Pinot Blanc είναι μια ποικιλία λευκών σταφυλιών, η οποία σχετίζεται με την αντίστοιχη Pinot Noir. Μια μετάλλαξη στο χρώμα των σταφυλιών, παράγει μια συγκεκριμένη χρωστική ουσία, η οποία οδηγεί στην έκδοση του Pinot Noir. Επίσης το Pinot Blanc συσχετίζεται και με το αντίστοιχο Chardonnay, όπου το μέγεθος του σταφυλιού και το σχήμα του φύλλου του, παρουσιάζουν αρκετές ομοιότητες.
Το Pinot Blanc καλλιεργείται πάντοτε στη Βουργουνδία και στη Καμπάνια, αλλά η Αλσατία είναι εκείνη που κατέχει τις μεγαλύτερες φυτείες στη Γαλλία, με σχεδόν 8.300 στρέμματα. Το Pinot Blanc θα λέγαμε ότι έχει μια έντονη αίσθηση από άνθη, συνολικά ως αφρώδης οίνος, προσθέτοντας και λίγη αίσθηση οξύτητας στον ουρανίσκο κατά την κατανάλωσή του.
Pinot Gris
Επίσης γνωστά και ως Fromenteau, τα σταφύλια Pinot Gris με τη ροζ απόχρωση στο περίβλημά τους, παράγουν μια ακόμα πιο γνωστή ποικιλία κρασιών, αλλά αποτελούν μία από τις επτά επιτρεπόμενες ποικιλίες σαμπάνιας. Θα μπορούσε κανείς να τα χαρακτηρίσει και ως μια χρωματική μετάλλαξη των Pinot Noir σταφυλιών. Όταν χρησιμοποιούνται στην ανάμειξη του οίνου, τα σταφύλια προσθέτουν μια πιο φρουτώδη και πλούσια γεύση.
Petit Meslier
Ίσως η πιο ασαφής ποικιλία σαμπανιών. Τα σταφύλια Petit Meslier περιέχουν έντονη οξύτητα που επικρατεί και στις πιο θερμές θερμοκρασίες. Όπως τα αντίστοιχα σταφύλια του Pinot Blanc, έτσι και τα Petit Meslier συγγενεύουν με τα Chardonnay. Κοιτώντας το “γενεαλογικό δέντρο”, βλέπουμε πως προέρχεται από την ποικιλία Gouais Blanc, η οποία συνδυάστηκε και με την γνωστή ποικιλία του Savagnin.
Οι γεύσεις που μπορεί να παρατηρήσει στα σταφύλια Petit Meslier είναι συχνά φυτικές και θυμίζουν αρκετά τα Sauvignon Blanc κρασιά. Ένα σημαντικό πλεονέκτημα που παρουσιάζουν, είναι η τεράστια αντοχή τους στους παγετώνες, που αποτελεί το νούμερο ένα εχθρό των αμπελώνων της Καμπάνιας.
Arbane
Τέλος, έχουμε την ποικιλία Arbane και τη συχνότητά του, η οποία καλύπτει μόνο 2,5 στρέμματα αμπελιών σε ολόκληρη την έκταση της Γαλλίας. Το χρώμα των σταφυλιών είναι ανοιχτό κίτρινο, με την περίοδο της ωρίμανσής τους να απαιτεί αρκετό χρόνο αλλά και φροντίδα, λόγω των χαμηλών ποσοτήτων που παράγονται. Οι γεύσεις που δημιουργεί είναι συχνά φυτικές και “πράσινες”, με υψηλά ποσοστά οξύτητας.